مسئولیت ریزش سنگ نما با کیست؟ نقشه راه حقوقی و اجرایی مدیران ساختمان (نسخه ۱۴۰۴)

مسئولیت ریزش سنگ نما با کیست؟ نقشه راه حقوقی و اجرایی مدیران ساختمان (نسخه ۱۴۰۴)

بگذارید خیالتان را راحت کنیم: در ۹۰ درصد پرونده‌های قضایی مربوط به سقوط سنگ نما، مدیر ساختمان متهم ردیف اول است. شاید بپرسید “چرا من؟ سازنده بد ساخته است!” اما قانون تملک آپارتمان‌ها (به‌ویژه ماده ۱۴) نگاه متفاوتی دارد. قانون‌گذار می‌گوید ساختمان مانند یک موجود زنده است و مدیر، “قیم” و مسئول نگهداری آن است. اهمال در پیچ و رولپلاک نما، از نظر قاضی یک حادثه نیست؛ بلکه “ترک فعل” و “بی‌احتیاطی” است که می‌تواند پای مدیر را به پرونده‌های سنگین کیفری (زندان) و مدنی (دیه میلیاردی) باز کند.

اما نترسید؛ قانون همان‌قدر که سخت‌گیر است، “راه گریز” و “سپر دفاعی” هم دارد. ما در مجموعه «آرس» اینجاییم تا این سپر را به دست شما بدهیم.

نقشه راه جامع حقوقی: چگونه در ۵ مرحله خود را “آسیب‌ناپذیر” کنید؟

برای اینکه در پروژه پیچ و رولپلاک نما، هم ساختمان ایمن شود و هم شما از گزند شکایات و حوادث در امان بمانید، باید از یک مسیر ۵ مرحله‌ای عبور کنید. آنچه در ادامه می‌خوانید، سرفصل‌های حیاتی است که هر مدیر ساختمان باهوشی باید بداند.

(در مقالات تخصصی آینده، هر کدام از این بخش‌ها را با جزئیات دقیق و بندهای قانونی موشکافی خواهیم کرد).

۱. مین‌گذاری‌های قانونی را خنثی کنید

بسیاری از مدیران قبل از اینکه حتی پیچی سفت شود، در دادگاه محکوم شده‌اند! چرا؟ چون “مقدمات حقوقی” را اشتباه چیده‌اند. در این مرحله سوالاتی مطرح است که پاسخ ندادن به آن‌ها خطرناک است:

  • توهم رضایت ۱۰۰ درصدی: آیا منتظرید تمام مالکین راضی شوند؟ قانون در موارد “خطر جانی” اختیارات عجیبی به مدیر داده که شاید از آن بی‌خبر باشید.
  • دعوای مستاجر و مالک: هزینه پیچ و رولپلاک با کیست؟ اگر مستاجر پرداخت نکرد، قانون مدنی چه راهکاری جلوی پای مدیر می‌گذارد؟
  • انتخاب پیمانکار یا شریک جرم؟ استخدام یک تیم بدون مجوز و غیر قابل پیگیری، یعنی امضای حکم محکومیت خودتان. آیا می‌دانید “۵ مدرک حیاتی” که باید قبل از قرارداد از پیمانکار استعلام کنید چیست؟ (نداشتن یکی از این‌ها می‌تواند ورق دادگاه را برگرداند).

۲. بیمه، ضمانت و مدرک بین المللی: چتری که سوراخ است!

“ساختمان ما بیمه حوادث دارد، خیالم راحت است.” یا “پیمانکار گفت مدرک بین‌المللی دارد، پس کارش درست است.” یا “پیمانکار گفت ضمانت می دهد، پس مسئولیتش با من نیست است.”بگذارید صریح باشیم: این سه جمله، بزرگترین دروغ‌هایی هستند که یک مدیر می‌تواند به خودش بگوید. در روز حادثه، دادگاه با “تصورات” شما کاری ندارد، با “اسناد حقوقی” کار دارد. در این مرحله، با ۴ تله‌ی خطرناک روبرو هستید که اگر آن‌ها را نشناسید، مسئولیت تمام و کمال حادثه با شماست:

  • تله‌ی “بیمه مسئولیت عمومی” ساختمان: فکر می‌کنید بیمه‌ای که برای آسانسور و راه پله دارید، سقوط راپل‌کار را هم پوشش می‌دهد؟ خیر! اکثر بیمه‌های عمومی ساختمان، حوادث ناشی از “پروژه‌های تعمیراتی”، “کار در ارتفاع” و “حوادث حین تعمیرات” را در لیست استثنائات خود دارند. بدون خرید “الحاقیه” مخصوص، آن بیمه‌نامه در زمان پیچ و رولپلاک فقط یک کاغذ باطله است.
  • تله‌ی “مدرک بین‌المللی” (ایراتا): پیمانکار کارتی نشان می‌دهد که رویش کلمات انگلیسی نوشته شده. آیا کافیست؟ هرگز. آیا می‌دانید بسیاری از این کارت‌ها تاریخ انقضا گذشته‌اند؟  آیا می‌دانید داشتن مدرک لول ۱ (مبتدی) مجوزِ “سرپرستی کارگاه” نیست؟ و مهم‌تر از همه، آیا می‌دانید اگر تکنسین مدرک داشته باشد اما تحت نظارت یک “شرکت حقوقی معتبر” نباشد، در صورت حادثه، قانون شما را به دلیل “عدم نظارت بر صلاحیت پیمانکار” مقصر می‌داند؟ مدرک بدون “سیستم نظارتی”، فقط یک کارت پلاستیکی است اگر جعلی نباشد.
  • تله‌ی “ضمانت‌نامه‌های بی‌هویت”: “۱۰ سال ضمانت کتبی می‌دهیم.” روی چه کاغذی؟ سربرگ یک مغازه یا دست‌نوشته‌ی شخصی که فردا خط تلفنش را خاموش می‌کند؟ ضمانت‌نامه‌ای که ساختار حقوقی، شرایط دقیق فسخ و نحوه احراز هویت صادرکننده در آن مشخص نباشد، در هیچ دادگاهی “قابلیت پیگیری” ندارد. ضمانت واقعی یعنی تعهد شرکتی که “ثبت شده” باشد، نه شخصی که امروز هست و فردا نیست.
  • کلوزهای نجات‌بخش (تفاوت مرگبار بیمه با‌نام و بی‌نام): در قراردادهای راپل، نیروی کار ممکن است روزانه عوض شود. اگر بیمه شما “با نام” (مخصوص آقای X) باشد و آن روز آقای Y کار کند و سقوط کند، بیمه یک ریال هم پرداخت نمی‌کند.هر چند در برخی موارد خاص ما از بیمه نامه با نام با کنترل بیشتر استفاده میکنیم. آیا می‌دانید در بیمه‌نامه پیمانکار دقیقاً کدام “کلوزهای اختصاصی” (مثل کلوز حوادث ساختمانی، کلوز اشخاص ثالث و…) باید تیک خورده باشد تا دیه میلیاردی از حساب شخصی مدیر کسر نشود؟ دنیای بیمه‌های کار در ارتفاع پیچیده‌تر و بی‌رحم‌تر از آن است که فکر می‌کنید.
نکات مهم در مسئولیت ریز نمای ساختمان

۳. مرحله عقد قرارداد: امضای کورکورانه ممنوع

دانلود یک نمونه قرارداد از اینترنت، مثل خرید دارو از دستفروش است! قراردادهای پیچ و رولپلاک باید “تخصصی” و “مناسب شرایط موجود” باشند.

  • بندهای طلایی: در قراردادهای حرفه‌ای آرس، ماده هایی وجود دارد که به “شفافیت مسئولیت” معروف‌اند. این بندها چگونه مسئولیت حادثه را تمام و کمال از دوش کارفرما برمی‌دارند؟
  • داوری به جای دادگاه: چگونه با افزودن یک پاراگراف سه خطی به قرارداد، می‌توانید از دوندگی‌های ۳ ساله در راهروهای دادگستری نجات پیدا کنید؟
  • دامِ قراردادهای دانه‌ای: چرا قراردادهای مبهم می‌توانند هزینه نهایی را تا ۳ برابر افزایش دهند و دست شما را از نظر قانونی ببندند؟ 
براورد هرینه و ایمن سازی سنگ نما

۴. زمان اجرا: مدیریت صحنه جرم احتمالی

وقتی طناب‌ها بسته شد و دریل‌ها روشن شد، ساختمان شما یک “کارگاه ساختمانی” است و قوانین خاص خودش را دارد.

  • حقوق عابران و همسایگان: اگر سنگی روی ماشین همسایه بیفتد یا گرد و خاک به حریم آن‌ها تجاوز کند، قانون چه می‌گوید؟
  • شهرداری و پیاده‌رو: آیا برای کار با طناب نیاز به مجوز شهرداری دارید؟ مرز باریک بین “سد معبر” و “ایمن‌سازی” کجاست؟
  • ایمنی (HSE): حضور چه کسی پای کار ضروری است تا اگر حادثه‌ای رخ داد، مدیر ساختمان مقصر شناخته نشود؟

۵. زمان تحویل: انتقال مسئولیت و گارانتی

کار تمام شد؟ اشتباه نکنید. تا زمانی که “مدارک پایان کار” امضا نشود، هنوز کارگاه شما از نظر قانون می تواند فعال باشد.

  • لحظه انتقال ریسک: دقیقاً در چه ثانیه‌ای و با امضای چه سندی، مسئولیت نگهداری نما مجدداً به مدیر برمی‌گردد؟
  • صورتجلسات حیاتی: ۴ برگه‌ی کاغذ وجود دارد که باید در پایان کار امضا و بایگانی کنید. این برگه‌ها “بیمه‌نامه ابدی” شما در برابر ادعاهای آینده هستند.
  • گارانتی واقعی: چه چیزی ضمانت می کند که اگر سال بعد سنگی شل شد، پیمانکار بدون هزینه برگردد؟

پرونده‌های قضایی (عبرت‌های قانونی)

پرونده شماره ۱: توهمِ آگاهی (فاجعه خیابان جردن)

برای اینکه بدانید چرا این ساختار حقوقی مهم است، بیایید نگاهی به پرونده قضایی فرضی “خیابان جردن” بیندازیم.
خلاصه پرونده: آقای “میم”، مدیر ساختمان، برای کاهش هزینه‌ها کارشناسی محل مورد نیاز به پیچ و رول پلاک را خودش انجام داد و دستور داد فقط سنگ‌های چهار چوب پنجره ها پیچ شوند. او قرارداد سفت و سختی نداشت و از جزئیات بیمه هم بی‌خبر بود.
حادثه چه بود؟ شش ماه بعد، سقوط یک سنگ به ظاهر سالم روی یک خودروی لوکس، خسارتی ۳۰۰ میلیون تومانی به بار آورد.
  رای دادگاه چه بود؟ دادگاه آقای مدیر را به دلیل “عدم نگهداری صحیح” و “عدم نظارت صحیح” ۸۰٪ مقصر شناخت! 

درس عبرت:هرگز خودتان کارشناسی نکنید.. با یک شرکت معتبر قرارداد “کنتراتی” ببندید و بگویید: “من ایمنی می‌خواهم نه سوراخ سوراخ کردن نما


کلام آخر: پیشگیری ارزان‌تر از دیه است

ایمن‌سازی نما فقط سوراخ کردن سنگ نیست؛ ایمن‌سازیِ جایگاه حقوقی شماست. ما در «آرس» فقط پیچ و رولپلاک نمی‌کنیم؛ ما به شما آرامش حقوقی می‌فروشیم. تمام سرفصل‌هایی که در بالا خواندید، بخش کوچکی از استانداردهای حقوقی و اجرایی شرکت آرس هستند. ما این مسیر پر پیچ و خم را برای شما هموار کرده‌ایم.

همانطور که در این سالها بوده ما نیاز شما را به درستی میسنجیم و به درستی به تعهدات خود عمل میکنیم

اقدام بعدی شما چیست؟ آیا مطمئن هستید که نمای ساختمان شما همین الان آبستن یک حادثه حقوقی نیست؟ برای دریافت مشاوره حقوقی رایگان و بازدید کارشناس جهت بررسی وضعیت نما، همین حالا عکس ساختمان خود را برای ما ارسال کنید. ما نه تنها قیمت می‌دهیم، بلکه ریسک‌های پنهان ساختمانتان را هم به شما خواهیم گفت.

برای دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان ما تماس بگیرید؟

تماس مستقیم با کارشناس

سوالات متداول حقوقی (FAQ)

1 . اگر مستاجر پول پیچ و رولپلاک را ندهد، مدیر چه کار کند؟ طبق قانون، طرف حساب مدیر “مالک” است. شما باید هزینه را از مالک مطالبه کنید. اگر مالک پرداخت نکرد، طبق ماده ۱۰ مکرر قانون تملک آپارتمان‌ها می‌توانید خدمات (آب، گاز و…) را قطع کنید یا اظهارنامه قضایی بفرستید.

2 . آیا برای پیچ و رولپلاک نیاز به اجازه شهرداری داریم؟ خیر. مزیت بزرگ روش راپل (طناب) این است که بر خلاف داربست، نیاز به “مجوز سد معبر” و پرداخت هزینه به شهرداری ندارد.

3 . اگر همسایه کناری اجازه ندهد طناب‌کار از فضای بالای حیاطش رد شود، چه کنیم؟ طبق قانون مدنی، هوا و فضای بالای ملک تا ارتفاع متعارف متعلق به مالک است. اما در موارد “تعمیرات ضروری رفع خطر”، اگر همسایه ممانعت کند، می‌توانید با مراجعه به شورای حل اختلاف، “دستور موقت” بگیرید. البته معمولاً با زبان خوش و یک جعبه شیرینی حل می‌شود!

۴. آیا مدیر می‌تواند بدون اجازه مجمع (ساکنین) اقدام به پیچ و رولپلاک کند؟ بله، و حتی باید بکند! طبق ماده ۱۴، حفظ ایمنی ساختمان وظیفه مدیر است. اگر نما خطرناک باشد (خطر جانی)، مدیر می‌تواند بدون تصویب مجمع اقدام به ایمن‌سازی فوری کند و سپس هزینه را مطالبه نماید. تاخیر برای گرفتن رضایت همه، در صورت بروز حادثه، عذر موجهی در دادگاه نیست.